سنگ محک:
سنگي است سياه رنگ از جنس سيليسيوم و کوارتز و در شکلهاي مختلف در بازار وجود دارد و در هنگام استفاده بايد دماي آن حدوداً به اندازه دماي بدن باشد، يعني 37 درجه سانتيگراد باشد.
تيزآب:
در بعضي از کتابها تيزآب سلطاني همان اسيد نيتريک خالص مي باشد که توسط محمد زکرياي رازي کشف شده است. اين اسيد را در اصطلاح عاميانه بنام جوهر شوره مي شناسند و فرمول آن (HNO3) مي باشد.
اگر به 30 سی سی از اين اسيد 5/0 سی سی اسيدکلريدريک (HCL) اضافه گردد، عيار تيزآب بالاتر خواهد رفت بطوريکه تيز آب سلطاني براي اعيار=17/(750) استفاده مي شود.
نحوه عمل در شناخت طلا
ابتدا فلز مشکوک به طلا را روي سنگ محک 20 بار ميکشيم سپس مقدار1 قطره تيزآب عيار شده را روي آن ميريزييم.
سه امکان وجود دارد:
1- هيچ واکنشي ديده نمي شود: نتيجه آنکه فلز مربوطه طلايي با همان عيار تيزآب مي باشد.
2- رنگ اثر کشيده شده روي سنگ کم رنگتر مي شود: در اين حالت عيار فلز مربوطه پايين تر از عيار تيزآب مي باشد.
3- اثر روي سنگ محک بکلّي محو ميگردد: که حاکي از اين است که فلز مربوطه يا اصولاٌ طلا نيست و يا داراي مقدار کمي طلا مي باشد که مي بايست با آزمايشات ديگري (ري گيري) مقدار آن مشخص شود.
روش ديگر شناخت طلا:
روي قسمتي از فلز مشکوک به طلا را کمي سوهان ميکشيم تا چنانچه فلز آبکاري شده است، لايه آبکاري شده از بين برود. سپس در محل سوهان زده شده يک قطره تيز آب عيار شده مي زنيم.
3 امکان وجود دارد:
1- هيچ اثري برروي آن ندارد و اين نشان مي دهد که فلز طلا بوده و هم عيار و يا بالاتر از تيزآب مي باشد (توجه: فلزي روي و کرم در برابر تيزآب واکنش نمي دهد که بر اساس رنگ و خصوصيت فيزيکي و شيميايي قابل شناخت هستند.
2- رويه فلز بر اثر تيزآب سياه مي شود که هر چه سياهي بيشتر باشد نشان دهندة آن است که فلز طلا با عيار پايينتر از عيار تيزآب مي باشد.
3- براثر ريختن تيز آب محل به رنگ سبز به جوش مي آيد و بعد از پاک کردن تيز آب با يک دستمال محل براق مي شود. در اين حالت فلز مربوطه طلا نبوده و مقطع براق شده رنگ اصلي فلز را نشان مي دهد..
طريقه پاک کردن سنگ محک:
هر زمان سنگ محک پر شد و جاي خالي برروي آن براي محک زدن دوباره نبود مي توانيد روي سنگ را تيز آب ريخته و سپس روي آن نمک پاشيده و بعد آنرا با آب بشوييد.
تذکر: طلاي سبز از طلاي زرد در مقابل تيز آب سلطاني واکنش آرامتري نشان مي دهد زيرا داراي نقرة بيشتري است.
نظرات شما عزیزان:
پاسخ:سلام. بنده متتسفانه اطلاعاتی در این زمینه ندارم
جهت عيار سنجي بعد از كشيدن سنك محك تيز اب را روي اون قسمت از طلا بريزيم يا روي قسمتي از سمك محك كه روي طلا كشيديم بريزيم؟
ممنون
پاسخ: سلام آقا نوید. قطعا تیزآب رو روی سنگ محک میریزیم

پاسخ:ممنون از لطفت عزیزم. موفق و موید باشی.